انقیاد حیوانات (قرآن)کل هستی با تمام مافیها، اعم از انسان، حیوان ، جماد و نبات تنها در برابر خداى واحد، مطیع و ساجداند. ۱ - سجود حیوانات در برابر خداسجود و خضوع همه حیوانات، در برابر خدا: • «ولله یسجد ما فی السمـوت وما فی الارض من دابة... وهم لا یستکبرون؛ و (علاوه بر جمادات) آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است از جنبندگان براى خدا سجده مى‌كنند (خضوع ذاتى و سجود تکوینی و ارادى دارند) و فرشتگان نیز (سجده مى‌كنند به سجود تشریعی ارادى) و آنان تکبر نمى‌كنند.» • «الم تر ان الله یسجد له من فی السمـوت ومن فی الارض والشمس والقمر والنجوم والجبال والشجر والدواب...؛ آیا (به دیده دل) ندیده‌اى كه هر كه در آسمان‌ها و هر كه در زمین (و هر چه در آنها) است و خورشید و ماه و ستارگان و كوه‌ها و درختان و جنبندگان، در برابر خدا (تكوینا) سجده و خضوع مى‌كنند، و نیز بسیارى از مردم (مانند مؤمنان سجده تشریعى مى‌نمایند)، و بسیارى هم (از انسان‌ها و اجنّه و همه شیطان‌ها به جهت خوددارى از سجده) عذاب بر آنها ثابت است؟! (آرى خدا آنها را خوار كرده) و كسى را كه خدا خوار كند پس هرگز او گرامى كننده ندارد؛ چرا كه خداوند هر چه را اراده حتمى كند انجام مى‌دهد.» ۲ - سجده تكوینى و تشریعىسجده (خضوع و تذلل) تكوینى موجودات در برابر خدا و سجده تشریعى بسیارى از مردم و استکبار بسیارى دیگر: اینكه در آیه مورد بحث سجده را به غیر عقلا از قبیل خورشید و ماه و ستارگان و كوه‌ها نسبت داده، خود دلیل بر این است كه مراد از آن، سجده تكوینى است، نه سجده تشریعى و تكلیفى. و سجده تكوینى عبارت است از تذلل و اظهار كوچكى در مقابل عزت و كبریایى خداى عز و جل، و در تحت قهر و سلطنت او. و لازمه آن این است كه كلمه من در جمله (مَنْ فِی الْأَرْضِ) شامل نوع انسان، از مؤمن و کافر، بشود چون در سجده تكوینى و تذلل وجودى، استثنایى نیست. اگر در زمره سجده كنندگان خود آسمان و زمین را نام نبرد، با اینكه حكم سجده تكوینى شامل آنها نیز هست، مى‌فهماند كه معناى كلام این است كه مخلوقات علوى و سفلى چه آنها كه عقل دارند و چه آنها كه ندارند، در وجودشان خاضع و متذلل در برابر عزت و كبریایى خدایند، و مدام با هستى خود به طور تكوین و اضطرار سجده مى‌كنند. جمله: (وَ كَثِیرٌ مِنَ النَّاسِ) عطف است بر جمله (مَنْ فِی السَّماواتِ) و معنایش این است كه: سجده مى‌كند براى او هر كس كه در آسمان‌ها و زمین است و نیز سجده مى‌كند براى او بسیارى از مردم. و اگر سجده آدمى را به بسیارى از آنان نسبت داد، خود دلیلى است بر اینكه منظور از این سجده نوع دیگرى از سجده و غیر از سجده سابق است، چون اگر همان مقصود بود، تمامى افراد بشر در آن سجده شركت دارند. پس این نوع سجده همان سجده تشریعى، و اختیارى و به رو افتادن به زمین براى تجسم تذلل است، تا آن تذلل و عبودیت تكوینى و ذاتى را اظهار كنند. ۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «انقیاد حیوانات». رده‌های این صفحه : حیوانات | موضوعات قرآنی
|